Sowliny – Tablica członków organizacji konspiracyjnych TOW i ZWZ

W pierwszych latach okupacji Limanowa i Sowliny stanowiły ważny punkt dla komunikacji kolejowej na linii Chabówka-Limanowa. W budynkach dawnej rafinerii Niemcy otworzyli zakład w którym zatrudniano polskich robotników. Pracownicy byli skoszarowani w barakach. Obowiązywał surowy zakaz kontaktu z osobami z zewnątrz. Niemieckie, wojskowe przedsiębiorstwo nazywano: Wehrmacht Nachschub-Lager Limanowa, w dosłownym tłumaczeniu: Magazyn Uzupełnień Wehrmachtu. Inna nazwato Karpaten Aktiengesellschaft Rafinerie Limanowa – Karpacka Spółka Akcyjna Rafineria Limanowa. Przedsiębiorstwo, otwarte w pierwszej połowie 1941 r., stanowiło bazę materiałów pędnych dla niemieckich wojsk w kontekście wojny z ZSRS. Wśród robotników utworzono organizację konspiracyjną pod dowództwem sierżanta piechoty WP Teodora Jankowiaka „Zielony”. Podoficer 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty, od lipca 1939 r., szef kompanii BON „Limanowa”. Celem działalności grupy było prowadzenie zorganizowanego sabotażu. Ze względu na zbyt dużą ilość i pojemność kilkudziesięciu zbiorników na mieszankę paliw ich zanieczyszczanie nie mogło nie zostać dostrzeżone, dlatego też podejmowano sabotaż w postaci sypania piasku do znacznie mniejszych beczek zawierających olej silnikowy, obniżając tym samym jego jakość. Niestety, latem 1942 r. okazało się, że wśród członków pierwszej komórki konspiracyjnej był konfident, który przekazał informacje o działalności grupy do nowosądeckiego gestapo. 12 sierpnia 1942 r. Niemcy aresztowali kilkunastu pracowników zakładu. Spośród nich zwolnieni zostali: Tadeusz Gasidło, Ludwik Gola, Mieczysław Mitka i Karol Wietrzny. Do obozów koncentracyjnych zesłano: Stanisława Biedronia, Stanisława Cypriana, Tadeusza Lubeckiego oraz Teodora Jankowiaka. Ten ostatni zginął w KL Auschwitz 18 marca 1943 r. Po kilku miesiącach, działalność „Zielonego” kontynuował Tadeusz Gasidło. Działalność grupy konspiracyjnej Teodora Jankowiaka została upamiętniona tablicą w ramach projektu Szlak AK na Ziemi Limanowskiej. Tablica umieszczona na fasadzie budynku IV Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Nr 1 w Limanowej.

Zdjęcie główne: Sowliny. Zabudowania dawnej Rafinerii. Fot. J. Wolski

Przewiń do góry