Skrzydlna – kolejowa PKP w Skrzydlnej. Miejsce pacyfikacji 20-21 sierpnia 1944 r.

W połowie 1944 r. na pograniczu Beskidu Wyspowego i Gorców Inspektorat AK „Niwa” Nowy Sącz przystąpił do organizacji tzw. koncentracji oddziałów partyzanckich. Celem było szkolenie bojowe partyzantów oraz zabezpieczenie i odbiór zrzutów alianckich na Dzielcu w Słopnicach. Pod koniec lipca dowódcy poszczególnych oddziałów otrzymali rozkaz rozpoczęcia tzw. pogotowia do „Burzy”. Oznaczało to przystąpienie do działań dywersyjnych na zapleczu niemieckiego okupanta. Najliczniejszą formacją zbrojną na Limanowszczyźnie był OP AK „Wilk”, pod dowództwem por. Krystyna Więckowskiego „Zawiszy”. 17 sierpnia partyzanci zaatakowali budynek obsadzony przez Organization Todt. Ostatecznie żołnierze AK musieli się wycofać ze względu na silny ostrzał z broni maszynowej prowadzony przez członków OT i niemieckich kolejarzy z pociągu stojącego na stacji. Wśród Niemców było kilku zabitych i rannych. W wyniku prowadzonej walki postrzelony został dowódca oddziału, por. „Zawisza”. Ciężko ranny strzelec, Stanisław Cetnar „Tropiciel”, został przewieziony do domu Bronisława Kubowicza, skąd trafił do zagrody Jana Jarosza. W odwecie, rankiem 20 sierpnia, niemiecka kompania SS-Matingen, przeprowadziła krwawą pacyfikację os. Podlesie pod Śnieżnicą. Do tego celu wykorzystano pociąg z zamontowaną na platformie bronią maszynową i działkiem. W czasie pacyfikacji zostało zamordowanych 23 mieszkańców os. Podlesie i Porąbki, w tym ciężko ranny partyzant, który ukrywany był w stodole. 12 zabudowań zrabowano i spalono. Następnego dnia, w poniedziałek, patrol OT, kontrolujący odcinek torów między stacją kolejową w Kasinie Wielkiej i os. Podlesie, zastrzelił trzech mężczyzn oraz kobietę. Ofiary hitlerowskiej zbrodni zostały pochowane na os. Podlesie 22 sierpnia po wydaniu zgody przez władze niemieckie, jak wynika z relacji ówczesnego sekretarza gminy w Skrzydlnej, Józefa Koniecznego. Ofiary pacyfikacji po wojnie pochowane zostały na cmentarzu ofiar II wojny światowej, nad budynkiem Zespołu Placówek Szkolno-Oświatowych w Skrzydlnej. W miejscu tragicznych wydarzeń, na osiedlu Podlesie, na budynku stacji kolejowej w Skrzydlnej ufundowano tablicę upamiętniającą ofiary pacyfikacji, odsłoniętą 9 maja 1980 r. Do miejsca pacyfikacji pod Śnieżnicą można dotrzeć z centrum Skrzydlnej wzdłuż czerwonego szlaku PTTK (po drodze cmentarz ofiar II wojny światowej). Na budynku stacji kolejowej znajduje się tablica upamiętniająca zdarzenie. Wzdłuż krótkiego odcinka żółtego szlaku PTTK można dotrzeć na stację kolejową w Kasinie Wielkiej.

Zdjęcie główne: Skrzydlna PKP – stacja – widok ogólny. Fot. J. Wolski

Przewiń do góry