Jeden z najważniejszych ośrodków konspiracji oraz zatrudnienie dla mieszkańców Ziemi Limanowskiej w czasie II wojny światowej. Założony w trudnych latach kryzysu gospodarczego m.in. przez inż. Józefa Marka, prekursora sadownictwa oraz gospodarki piętrowej. W czasie wojny pomimo obostrzeń wprowadzonych przez niemieckiego okupanta „Owocarnia” została rozbudowana o kilka budynków. Do dzisiaj zachowały się, choć przebudowane, dwa główne budynki (dawniej produkcji i administracji). Administracją pracy spółdzielni zajmowali się m.in. dr Józef Macko oraz Józef Kulpa „Owoc”. W ramach spółdzielni organizowano pomoc w postaci przekazywania owoców, warzyw, przetworów dla Głównej Rady Opiekuńczej. Osobom spalonym, poszukiwanym, przeznaczonym na wywózki do III Rzeszy Niemieckiej organizowano zatrudnienie przy zbiorach owoców lub produkcji. Pracownicy „Owocarni” należeli do różnych organizacji konspiracyjnych, w tym placówki AK „Trzos” Tymbark. Zarząd spółdzielni udzielał pomocy oddziałom partyzanckim, w tym żołnierzom 1 psp AK. Pomoc żywnościową organizował mgr Ludwik Mróz „Dębówka”. Przez lata okupacji zarówno pracownicy, jak i zarząd byli poddawani inwigilacji ze strony okupanta. W połowie 1944 r. dokonano masowych aresztowań w zakładzie. Niemcy zakwaterowali w budynkach „Owocarni” karną kompanię SS-Matingen w celu walki z partyzantami. W ostatnim miesiącu okupacji partyzantom i pracownikom spółdzielni udało się udaremnić wysadzenie budynków zakładu. W 2015 r. dwa najstarsze budynki tymbarskiej „Owocarni” stały się jednym z punktów nowo otwartej ścieżki turystyczno-edukacyjnej. Przed jednym z budynków widnieje tablica informacyjna zawierająca fotografie oraz najważniejsze wiadomości związane z działalnością konspiracyjną w czasie niemieckiej okupacji.
Zdjęcie główne: Tymbark – 'Owocarnia’. Fot. J. Wolski