Drewniana świątynia rzymskokatolicka będąca kościołem pomocniczym parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szczawie. Budowę rozpoczęto w 1958 r. na podstawie projektu autorstwa inż. Alojzego Podgórnego ze Słopnic. Z parafii pw. Przemienienia Pańskiego i Nawiedzenia NMP w Kamienicy wydzielono wikarię parafialną w Szczawie. Aktu poświęcenia nowej świątyni dokonał biskup Karol Pękala w 1963 r. Kościół nawiązuje do tradycyjnych form budownictwa w regionie. Świątynia ma konstrukcję zrębową z zamkniętym prezbiterium i jedną nawą. W przedniej części kościoła znajduje się czworoboczna wieża o konstrukcji słupowej. Świątynia pokryta blaszanym dachem, stylizowanym na barokowy. Nad głównym wejściem do kościoła jest umieszczona figura Serca Pana Jezusa autorstwa Aleksandra Lisowskiego. Wnętrze kościółka zostało wykonane w 1969 r. z drzewa modrzewiowego. Ołtarz główny w całości drewniany, w centralnej części umieszczono figurę Serce Jezusa. Po jej obu stronach znajdują się płaskorzeźby aniołów. Po lewej stronie ołtarz boczny św. Józefa. Po prawej wyjątkowy ołtarz partyzancki, w którym znajdują się elementy wyposażenia kaplicy partyzanckiej z okresu okupacji. Centralną część ołtarza stanowi płaskorzeźba z wizerunkiem Matki Boskiej Ludźmierskiej. Do wyposażenia kościoła warto zaliczyć: barokowe stacje drogi krzyżowej z XVIII wieku autorstwa Wojciecha Poziemskiego, witraże zaprojektowane przez Teresę Stankiewicz, płaskorzeźby wyryte w miedzi autorstwa Bolesława Antonika, przedstawiające Matkę Bożą Bolesną, zdobiące balustradę chóru, misternie zdobione ambona, chrzcielnica (przeniesiona do nowego kościoła) oraz konfesjonały, wykonane przez Antoniego Krzaka. W początkowych latach istnienia kościoła msze św. odpustowe odprawiano przed wejściem głównym do świątyni. W latach siedemdziesiątych dwukrotnie był zapraszany na uroczystości odpustowe ówczesny arcybiskup metropolita krakowski Kardynał Karol Wojtyła. 6 grudnia 1980 r. parafia w Szczawie została ostatecznie erygowana przez biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza. W latach osiemdziesiątych, Szczawa stała się miejscem spotkania organizacji kombatanckich, patriotycznych, młodzieżowych w czasie dorocznych uroczystości partyzanckich, w których brało ok. 2000 osób. W 1984 r. wziął w nich udział Prymas Polski Kardynał Józef Glemp. W latach dziewięćdziesiątych wybudowano nowy kościół, na jego zapleczu powstał ołtarz polowy. Obecnie w tym miejscu odprawiane są msze święte w czasie tzw. odpustu partyzanckiego. Obok drewnianego kościółka ustawiono tablicę w ramach szlaku: Lotnicze Ślady w Karpatach z informacjami na temat historii miejsca. Działalność partyzancka podhalańskiego pułku w konspiracji, została upamiętniona poprzez powołanie 2 maja 1987 r. Izby Pamięci 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej w Szczawie. Do grona założycieli spośród partyzantów należeli: ppłk. Jan Cieślak „Maciej”, mjr. Zygmunt Joniec „Zyg”, mgr. Józef Kulpa „Owoc” oraz por. Antoni Samek „Sokół”. Poświęcenia dokonał w czasie sierpniowych uroczystości ks. biskup Józef Gucwa. Początkowo ekspozycja partyzancka znajdowała się w dwóch pomieszczeniach budynku plebanii. 11 listopada 1988 r. ks. Prałat Edward Fąfara, proboszcz parafii w Szczawie, zaproponował Kurii Diecezjalnej w Tarnowie przekazanie na rzecz Izby Pamięci osobnego budynku, przeznaczonego na potrzeby gospodarcze plebanii. Na początku 1989 r. został zatwierdzony projekt zagospodarowania budynku na Izbę Pamięci. Budynek i ekspozycja zostały wykończone dzięki wsparciu polonii z Kanady. Merytorycznym gospodarzem Izby był Józef Kulpa „Owoc”. W budynku znajdziemy eksponaty związane z działalnością konspiracyjną w czasie II wojny światowej: umundurowanie, uzbrojenie, wyposażenie partyzanckie, dokumenty, fotografie oraz życiorysy żołnierzy 1 psp AK. Zwiedzanie obiektu jest możliwe po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu.
Zdjęcie główne: Szczawa – kościółek partyzancki. Fot. J. Wolski
