Słopnice – Obelisk lotników alianckich. Zrzutowisko AK „Sójka”

Operacje zrzutowe dla AK na Limanowszczyźnie były podejmowane od końca 1943 r. Kilka prób w rejonie Gorców i góry Ćwilin zakończyło się niepowodzeniem. Nowe zrzutowisko dla Obwodu AK Limanowa wyznaczono na polanach wzgórza Dzielec (753 m n.p.m.) w Słopnicach pod kryptonimem „Sójka”, oznaczone numerem 401. Pierwsze próby odebrania zrzutów w nocy 3 na 4 lipca nie doszły do skutku. Jedna z maszyn alianckich, startujących z lotniska Campo Casale w Brindisi, została zestrzelona nad okupowaną Jugosławią. Pierwszy udany zrzut na Ziemi Limanowskiej miał miejsce z 9 na 10 lipca. Żołnierze z placówek AK i OP AK „Wilk” otrzymali broń, wyposażenie i umundurowanie. Partyzanci OP AK „Wilk” oraz Obwodu AK Limanowa rozdzielili broń, mundury i wyposażenie do poszczególnych placówek. W czasie operacji zrzutowych w szeregach AK znajdowali się: kanadyjski lotnik – Hubert Brooks „Jubelt” oraz szkocki żołnierz brytyjskiej piechoty górskiej – John Duncan. W szeregi AK na Podhalu trafili, uciekając z niemieckiego obozu jenieckiego, w maju 1943 r. Początkowo służyli w OP AK „Wilk”, OP następnie przebywali na terenie Obwodu AK Limanowa w OP AK „Topór” oraz przy I baonie 1 psp AK. Brali udział w licznych akcjach partyzanckich na terenie Gorców, Beskidów: Sądeckiego i Wyspowego. Pod koniec stycznia 1945 r., po wkroczeniu Sowietów na Ziemię Limanowską, wraz z innymi lotnikami alianckimi, przebywającymi w szeregach AK, ujawnili się. Aresztowani przez NKWD, po interwencji ambasady brytyjskiej, odesłani zostali do Londynu przez Lwów, Odessę, Port Said i Kair. W 2014 r. na miejscu zrzutowiska „Sójka” na polanach Dzielca odsłonięto obelisk lotników alianckich. Na dwóch tablicach zostali upamiętnieni lotnicy, którzy brali udział w operacjach zrzutowych nad okupowanym krajem, w tym 33 lotników pochodzących ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Wielkiej Brytanii, Kanady i Republiki Południowej Afryki. Ponadto upamiętnieni zostali walczący w szeregach AK: Kanadyjczyk, pilot RAF, ppor. AK Huberta Brooks „Jubelt” oraz Szkot, sierżant John Duncan „John”. Na drugiej tablicy upamiętniono udane operacje zrzutowe na zrzutowisku „Sójka” oraz poległą załogę pilota W/O Charlesa Thomasa Fairweathera w czasie lotu na słopnicką placówkę. Obelisk, zrzutowiska oraz podwójna tablica informacyjna, zawierająca fotografie z epoki i opisy wydarzeń znajduje się na ścieżce historyczno-edukacyjnej 1 psp AK u podnóża Dzielca w Słopnicach Górnych.

Zdjęcie główne: Slopnice – Obelisk lotników alianckich. Zrzutowisko-AK-Sojka. Fot. J. Wolski

Przewiń do góry